Άπό τον Φίλιππο Ζαμπέτα Μουτάφη και τον Ζήση Καλαμπούκα
Ο κύριος Γιώργος Παπαθεοδώρου μας έκανε την τιμή και μίλησε στο Cute Animals. Ο κ. Παπαθροδώρου είναι καθηγητής περιβαλλοντικής και γεωλογικής ωκεανογραφίας στο Τμήμα Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Έχει σπουδάσει γεωλογία ενώ έχει διδακτορικό στην γεωλογική ωκεανογραφία, δηλαδή μελετάει και ασχολείται με τον θαλάσσιο πυθμένα, και όχι τόσο με την υδάτινη στήλη. Κάτι το οποίο μας ανέφερε και μας έκανε εντύπωση είναι ότι πια ο όρος ωκεανολόγος δεν υπάρχει και έχει αντικατασταθεί με τον όρο ωκεανογράφος. Δήλωσε, ότι έχει μία εξαιρετική ζωή καθώς ταξιδεύει συνεχώς, διδάσκει, εξερευνά και περνάει πολύ από τον χρόνο του πάνω σε σκάφη. Γενικά, μελετά την Ανατολική Μεσόγειο θάλασσα και όχι μόνο, από το Αρχιπέλαγο της Κροατίας, την Ελλάδα, δηλ. τα Αρχιπελάγη του Αιγαίου και του Ιονίου έως την Κύπρο, την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και πολλά ακόμη μέρη. Αυτό τον καιρό ασχολείται με τις ακτές του Λιβάνου.
Είναι κοινωνική η δουλειά ενός ωκεανογράφου; Πώς εργάζεται ένας ωκεανογράφος;
Είναι μία ερευνητική δουλειά που απαιτεί συλλογικότητα. Ένας ωκεανογράφος δουλεύει, ομαδικά, πάρα πολύ χρόνο στο πεδίο, πάνω σε ερευνητικά σκάφη. Στο εργαστήριο* που διευθύνω, έχουμε ένα ερευνητικό σκάφος, γύρω στα 15 μέτρα, πολύ καλό εξοπλισμό, ενώ η ομάδα μου αποτελείται από 10 νέους εξαιρετικούς ερευνητές. Έχουμε το πιο καλά εξοπλισμένο Πανεπιστημιακό εργαστήριο στην Ελλάδα, και ένα από τα καλύτερα στην Ευρώπη, κάτι για το οποίο αισθάνομαι πολύ ευγνώμων στους συνεργάτες μου. Το σκάφος είναι γεμάτο με υπολογιστές, όπου κάθε ένας δουλεύει με δύο-τρεις από αυτούς. Οι υπολογιστές ελέγχουν τα ηχοβολιστικά συστήματα (σόναρς) που χρησιμοποιούμε για την εξερεύνηση του πυθμένα. Ακόμη, έχουμε δύο βαθυσκάφη και πολλά ρομποτικά και αυτόνομα συστήματα. Συμπερασματικά, ένας ωκεανογράφος δουλεύει πολύ στο θαλάσσιο πεδίο, ενώ εργάζεται πολύ και στο εργαστήριο του, αναλύοντας και επεξεργάζοντας τα δεδομένα που βρήκε στην έρευνα του, όμως η κύρια δουλειά είναι στο πεδίο, στη θάλασσα.
*Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας
Το σκάφος Ηχοβολιστικά συστήματα (σόναρς)
Τρισδιάστατη απεικόνιση του θαλάσσιου πυθμένα όπως προκύπτει από τα ηχοβολιστικά συστήματα.
Ποια μέρα ξεχωρίζεται από τη δουλειά σας, την οποία θα τη θυμάστε για πάντα;
Κάθε μέρα της δουλειάς μου προσπαθώ να την κάνω εντελώς διαφορετική από τις προηγούμενες και ξεχωριστή και ελπίζω πως η πιο ενδιαφέρουσα μέρα είναι στο μέλλον και δεν την έχω ζήσει ακόμα. Φαντάσου να λες ότι η καλύτερη μέρα της ζωής σου έχει περάσει και ότι δεν θα υπάρξει ποτέ καμία καλύτερη από αυτήν… Έχω περάσει πολύ ενδιαφέρουσες μέρες, κυρίως όμως ξεχωρίζω τις μέρες που πέρασα πολύ ωραία και τις μοιράστηκα με τους συνεργάτες μου. Κάποιες από τις ωραιότερες εμπειρίες που έζησα, ήταν μία μέρα που είχα πάει με την ομάδα μας στην Γυάρο, και εκεί που ταξιδεύαμε με το φουσκωτό μας, σταματήσαμε να απολαύσουμε το ηλιοβασίλεμα σε συνδυασμό με τη θάλασσα που ήταν ήρεμη σαν «τζάμι» και την κρυστάλλινη όψη των νερών του Αιγαίου. Η σκήνη ήταν τόσο μαγευτική που μείναμε εγώ και οι συνεργάτες αμίλητοι για μισή ώρα, στο έλεος της θαλάσσιας ομορφιάς. Μια άλλη πολύ ωραία μέρα που ξεχωρίζω ήταν αυτή που ανακαλύψαμε τυχαία ένα πολύ μεγάλο ναυάγιο, ένα γαλλικό υπερωκειάνειο, το Burdigala, που βυθίστηκε το 1926 ανοικτά της Κέας (Τζιας).
Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζετε στη δουλειά σας;
’Ένα από τα πολύ μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζω είναι συνήθως όταν χαλάει κάποιο ηχοβολιστικό σύστημα, κάτι που δεν μπορούμε εύκολα να επιδιορθώσουμε και ούτε να το αντικαταστήσουμε καθώς είμαστε στο πέλαγος. Μία μέρα που θυμάμαι πως αντιμετωπίσαμε κάποιο πολύ σοβαρό πρόβλημα ήταν σε ένα ερευνητικό ταξίδι το χειμώνα του 1998, που πέσαμε πάνω σε μία πολύ μεγάλη καταιγίδα στο Αιγαίο και κινδυνεύσαμε πραγματικά.
Τι είναι αυτό που σας γοητεύει περισσότερο στη δουλειά σας;
Αυτό που με γοητεύει περισσότερο στη δουλειά μου είναι ότι ποτέ δεν την θεώρησα δουλειά. Αγαπάω την δουλειά μου και μου αρέσει να μοιράζομαι τις γνώσεις μου με νέους ανθρώπους.
Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να κάνετε στο μέλλον και δεν έχετε κάνει ακόμα;
Υπάρχουν εκατοντάδες πράγματα που θα ήθελα να κάνω στο μέλλον! Είμαι βουλημικός...Οραματίζομαι και ονειρεύομαι πάρα πολλές έρευνες! Θα ήθελα, για παράδειγμα, να πάω στην Αργεντινή, όπου εύχομαι να συμμετάσχω σε ένα πρόγραμμα το οποίο μας δίνει την ευκαιρία να μελετήσουμε κάποια ναυάγια της περιοχής. Ακόμη, θα ήθελα να επισκεφτώ την Γη του Πυρός στην Παταγονία και να πάω για πρώτη φορά στην Ανταρκτική.
Πείτε μας, πότε άρχισε να ενδιαφέρεται ο άνθρωπος για την ρύπανση του περιβάλλοντος;
Η ρύπανση του περιβάλλοντος, όσον αφορά τον θαλάσσιο κόσμο, άρχισε να απασχολεί τον άνθρωπο μετά την δεκαετία του 60. Πριν, ο άνθρωπος πίστευε ότι ο ωκεανός είναι απέραντος σε διαστάσεις και λόγω αυτού βγήκε το συμπέρασμα -ή μάλλον η ψευδαίσθηση θα έλεγα- πως η ρύπανση δεν θα τον επηρεάσει. Όμως, αφού ο άνθρωπος άρχισε να διαισθάνεται πως το συμπέρασμα του ήταν ανακριβές και λανθασμένο είδε και διαπίστωσε τις επιπτώσεις που προκαλούσε στο θαλάσσιο μέρος του πλανήτη και από τότε ξεκίνησε, δειλά στην αρχή και εντονότερα στη συνέχεια, να προσπαθεί να το αλλάξει και να βελτιώσει την θάλασσα, όσον αφορά στην ρύπανση και να δουλεύει πολύ για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Τι είναι κατά την γνώμη σας η ρύπανση των θαλασσών;
Δεν υπάρχει ακριβής ορισμός για τη ρύπανση. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η αλλοίωση των φυσικών, χημικών, γεωλογικών και βιολογικών χαρακτηριστικών του θαλάσσιου περιβάλλοντος λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης, άρα ο άνθρωπος παρεμβαίνει στο περιβάλλον και τροποποιεί τα χαρακτηριστικά του θαλάσσιου περιβάλλοντος, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να προκύπτουν σοβαρά προβλήματα στα θαλάσσια οικοσυστήματα και φυσικά αυτό έχει επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.
Πώς επηρεάζει η θαλάσσια ρύπανση τη δημόσια υγεία;
Η ρύπανση των θαλασσών επηρεάζει με πολλούς τρόπους τον άνθρωπο. Θα σας αναφέρω ένα γνωστό, τραγικό παράδειγμα όπου η ρύπανση της θάλασσας αποτέλεσε παράγοντα μαζικών θανάτων και αυτό το παράδειγμα είναι η επιδημία Μιναμάτα. Η Μιναμάτα είναι ένα χωριό, ένα ψαροχώρι στην Ιαπωνία, στο οποίο οι κάτοικοι έτρωγαν πολλές φορές την ημέρα αλιεύματα, δηλαδή ψάρια, όστρακα, φύκια κ.ά. Όμως, εκεί υπήρχε ένα εργοστάσιο πλαστικών το οποίο μόλυνε με τα απόβλητά του το θαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής, με αποτέλεσμα να μπαίνει στο νερό μία πολλή επικίνδυνη ένωση του υδραργύρου, ο μεθυλιδράργυρος, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την δηλητηρίαση των ανθρώπων της περιοχής. Όλους αυτούς τους θανάτους τους κατέγραφαν όμως δεν είχαν τα μέσα να κατανοήσουν και να ερευνήσουν το γιατί. Σήμερα, εκεί υπάρχει ένα παγκόσμιο μνημείο για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Στις μέρες μας, τα πλαστικά απορρίμματα θεωρούνται πως είναι από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα του 21 αιώνα, τα οποία απορρίπτει ο άνθρωπος με απερισκεψία, μπαίνουν στο θαλάσσιο περιβάλλον, στη συνέχεια στην τροφική αλυσίδα και φτάνουν κάποια στιγμή στο πιάτο μας.
Προσπαθείτε, στην καθημερινότητα σας να κάνετε πράγματα που θα βοηθάνε την καταπολέμηση της ρύπανσης; Και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε εμείς σαν απλοί πολίτες;
Καταρχάς έχω διώξει από την ζωή μου όλα τα πλαστικά είδη μίας χρήσης που χρησιμοποιούνται ακόμα από πολλούς ανθρώπους, όπως τα πλαστικά μπουκάλια, καλαμάκια, ποτήρια, πιάτα κ.ά. Ακόμα, κάνω συστηματική και όσο μπορώ καλύτερη ανακύκλωση, ενώ κάτι που δεν κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ότι κάνω κομποστοποίηση, καθώς μένω σε επαρχία. Δεν πιστεύω ότι κάνω πολλά, αλλά προσπαθώ στην καθημερινότητα μου να κάνω δράσεις που δεν ενοχλούν το περιβάλλον. Πιστεύω πως αν ένα μαγικό χέρι ξαφνικά έκανε όλους τους ανθρώπους να συμβάλουν με τους ίδιους ταπεινούς τρόπους στην καθημερινότητά τους θα βλέπαμε το «αποτύπωμα» και τη βελτίωση στην παγκόσμια ρύπανση του πλανήτη. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν πρέπει να πιέσουμε για πολιτικές που προστατεύουν το περιβάλλον. Δεν αρκεί μόνο η προσωπική ευθύνη...
Τι μήνυμα θα θέλατε να περάσετε στον κόσμο όσον αφορά την ρύπανση των ωκεανών;
Ας αναλάβει ο καθένας από εμάς το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί ως παγκόσμιος πολίτης που θα πρέπει να προστατέψει τον παγκόσμιο ωκεανό. Άρα είναι μία προσωπική ευθύνη του καθενός, αλλά παράλληλα να κάνουμε όμως και αυτές τις δράσεις έτσι ώστε συνολικά ως κοινωνία να παίρνουμε τα σωστά μέτρα.
Κλείνοντας, θα θέλατε να μας πείτε ποιο είναι το αγαπημένο σας ζώο;
Αγαπάω πάρα πολύ το σκύλο μου, τη Νέλη. Πιο γενικά όμως, το αγαπημένο μου ζώο είναι ένα πολύ παρεξηγημένο και παραμελημένο ζώο, ο βραδύπους.
Μπορεί εσείς να μην καταλάβετε το αστείο αλλά μέσα από την συζήτηση που είχαμε με τον κ. Παπαθεοδώρου απολαύσαμε την πρωτότυπη συμβουλή του να… βαριόμαστε. Όταν ένας άνθρωπος βαριέται ψάχνει τρόπους να περάσει δημιουργικά τον χρόνο του κάτι που ισχύει για το ίδιο μας το blog. Ο Φίλιππος μια μέρα βαριόταν και έτσι δημιουργήθηκε το blog Cute Animals. Σύντομη ιστορία, αλλά αν προσέξετε καλά κρύβει από πίσω μια σοφή ιδέα!
Commenti